Jeśli dojrzeliśmy do tego, by zainwestować w dobry sprzęt do kawy, zanim zapłacimy rachunek warto odpowiedzieć sobie na kilka podstawowych pytań. I wcale nie chodzi o techniczne dane dostępnych na rynku ekspresów do kawy. Musimy przede wszystkim zdać sobie sprawę z tego, jaką kawę tak naprawdę lubimy. Czy z ekspresu ciśnieniowego czy przelewowego, jasno czy ciemno paloną, mocną czy delikatniejszą. Zastanówmy się czy wolimy czarną czy raczej białą z dodatkami: cappuccino, latte, macchiato. Dopiero kiedy odpowiemy na te pytania, zacznijmy przeglądać oferty i akcesoria kawiarskie. Oferta jest tak duża, że na pewno uda się znaleźć coś, co spełni nasze oczekiwania.
Kawiarka, zwane też kafeterką czy mokką, to najprostszy niskociśnieniowy ekspres przelewowy, a także – co dla wielu osób ma znaczenie – najtańszy.
Jest to urządzenie, które znaleźć można na wyposażeniu chyba każdej włoskiej kuchni. Uzyskuje się z niego kawę w stylu „Italian taste”, czyli ciemną, gęstą, o lekko gorzkawych i kwasowych nutach oraz niezwykle aromatyczną.
Przygotowanie naparu nie przysporzy najmniejszych trudności. Kawiarka posiada dolny zbiornik, do którego nalewa się wodę (ważna jest jakość). Do sitka, umieszczanego nad wodą, należy wsypać kawę. Do kawiarki wybierajmy kawę średnio mieloną, o strukturze sypkiego cukru. Urządzenie stawia się na mały ogień. W przypadku kuchenek indukcyjnych warto zwrócić uwagę na to, czy kawiarka nadaje się też do nich. Gotująca się woda dzięki wytworzonemu ciśnieniu przenika przez kawę do górnego zbiornika dając aromatyczny napój. Cały proces trwa kilka minut, a szmer napełniającego się zbiornika dla wielu kawoszy brzmi jak muzyka.
Cena kawiarki zależy od materiału, z jakiego jest wykonana. Najtańsze i najpopularniejsze na rynku są z aluminium. Mimo, że to metal owiany złą sławą, uważany za szkodliwy dla zdrowia, nowoczesne kawiarki powleczone są specjalną warstwą zabezpieczającą. Nie należy ich tylko myć w wysokiej temperaturze w zmywarkach, ponieważ wtedy powłoka ta może ulec uszkodzeniu. Kawiarkę aluminiową można kupić nawet za 100 złotych, ale warto zapłacić więcej za dobry design, wtedy będzie też ozdobą kuchni. Niektóre droższe modele wyposażone zostały jak np. Bialetti Mukka w dodatkową dyszę służącą do spieniania mleka. Dzięki temu za pomocą zwyklej kawiarki możemy zrobić też cappuccino z pianką. Droższe urządzenia tego typu wykonane są ze stali szlachetnej. Dostępne są też kawiarki „kombinowane”, w których dół wykonany jest ze stali, a góra z porcelany. Większość zaprojektowana jest na jednorazowe przygotowanie dużej filiżanki kawy (ok. 200 – 220 ml naparu), choć są też większe na 400 ml.
Kawiarka odpowiednia będzie dla osób lubiących pić kawę w domowym zaciszu i celebrujących jej parzenie.
W ostatnich latach kawa z przelewu ewidentnie wraca do łask. Dla kawoszy i coffee fricków to dobra wiadomość, bo napar z przelewu jest bardziej esencjonalny, bogatszy smakowo, o ciekawszych nutach.
W ekspresach przelewowych sprawdza się tylko kawa najwyższej jakości. Stosuje się w nich zazwyczaj ziarno pochodzące z jednego regionu kawowego, często nawet z jednej plantacji. Chodzi o to, by wydobyć i uwypuklić wszystkie jej walory. Ta tradycyjna metoda parzenia, nazywana dzisiaj często alternatywną, jak żadna inna wyciąga z kawy wszystkie niuanse smakowe i pozwala na eksperymenty. Polega ona na potraktowaniu zmielonego ziarna gorącą (nie wrzącą!) wodą z zachowaniem odpowiednich proporcji. Ziarno powinno być zmielone grubiej, ponieważ podlega dłuższemu parzeniu. Z tego też powodu napar z ekspresu przelewowego zawiera więcej kofeiny. Woda przecieka przez filtr mając z kawą kontakt dokładnie tak długi jak trzeba. Jeśli gustujemy w naparach z przelewu warto zaopatrzyć się dodatkowo w młynek do kawy, ponieważ najlepsze espresso uzyskamy ze świeżo zmielonego ziarna.
Przelewy, popularne były w latach 70., a dziś wracają w nowoczesnej, bogatszej wersji. Ekspresy przelewowe wyposażone są w zbiornik na wodę o objętości do 2 litrów, pojemnik, do którego wsypuje się kawę i wymienny, jednorazowy filtr. Kawa wlewa się do szklanego dzbanka lub stalowego termosu. Ekspres posiada też płytę grzewczą, która przez dłuższy czas utrzymuje temperaturę naparu.
Przelewy przywróciła do głównego nurtu tzw. trzecia fala kawowa, związana z rozwojem segmentu kawy speciality. Sprawiła też, że urządzenia domowego użytku takie jak dripp, aeropress czy chemex trafiły na salony. W domach pojawiły się na przykład designerskie Mocca Master do parzenia przelewowego. W wielu lokalach można już sobie wybrać kawę parzoną różnymi metodami, np. z ekspresu przelewowego albo ciśnieniowego.
Jeśli mamy ograniczony budżet, ale zależy nam na wysokiej jakości kawy, ekspres przelewowy w komplecie z młynkiem będzie dobrym wyborem.
Ekspres kapsułkowy to dobra opcja dla osób, które mają upodobanie do kawy o określonym smaku, ale nie lubią zawracać sobie głowy jej przyrządzaniem. Należy tylko przetestować zawczasu, które z dedykowanych do konkretnego modelu kapsułek najbardziej odpowiadają nam smakowo i potem regularnie uzupełniać ich zapasy.
Oferta kapsułek do tego typu ekspresów jest naprawdę przeogromna, od klasycznego espresso, przez kawy białe, po smakowe: waniliowe, czekoladowe itd. W sprzedaży znajdują się też czekolady i herbaty do ekspresów kapsułkowych. Droższe urządzenia posiadają też spieniacz do mleka.
Zaletą ekspresów kapsułkowych jest ich prosta, intuicyjna obsługa. Wystarczy włożyć do urządzenia wybraną kapsułkę i nacisnąć przycisk, a kawa zrobi się sama. Użytkownicy chwalą sobie też to, że jego czyszczenie jest bezproblemowe i szybkie.
Ekspres kapsułkowy najczęściej kupowany jest do domowego użytku. Cena urządzenia nie jest wysoka, ale sama kawa w kapsułkach jest już droższa od tej kupowanej w ziarnach. Decydując się na jego zakup warto też sprawdzić jakie ciśnienie wytwarza, by zaparzyć kawę. Nie powinno być mniejsze niż 9 bar. Im wyższe, tym kawa będzie bardziej aromatyczna.
Ekspresy te polecane są dla osób, które mają swoją ulubioną kawę w kapsułkach i lubią powtarzalność jej smaku.
Ekspres kolbowy polecany jest dla osób, które lubią celebrować parzenie kawy i przywiązują do tego wagę, ponieważ wykonuje się przy nim wiele rytualnych czynności, na dodatek ręcznie. Najpierw należy zmielić kawę w młynku. Na rynku pojawiły się też ekspresy kolbowe, które działają na kapsułki, ale kawosz wybierze raczej ten, gdzie wsypuje się pachnące, świeżo zmielone ziarno. Sitko na kawę znajduje się w kolbie. Wypełnia się je ściśle określoną porcją kawy i dokładnie sprasowuje tamperem, tak by para przechodziła odpowiednio długi czas i docierała do całego kawowego zasobu. Woda podgrzewana jest w bojlerze do idealnej temperatury ok. 96 stopni. Celsjusza. Gotowy napar spływa przez dozownik wprost do filiżanki. Większość ekspresów kolbowych posiada też dysze spieniającą mleko do przygotowywania kaw białych, jak cappuccino, machiato czy latte.
Ekspres kolbowy będzie odpowiedni i dla kawoszy amatorów i dla baristów. Może być używany w domu, ale znakomicie się też sprawdzi w biurze i niewielkiej restauracji czy kawiarni. Jego cena uzależniona jest od funkcjonalności i jakości. Proste ekspresy kolbowe do domu można kupić już za około 1000 zł. Te bardziej zaawansowane, pozwalające na „zabawę” kawą są droższe. Za jeden z lepszych w swojej klasie uchodzi np. ekspres Nuova Simonelli. Dwulitrowy miedziany bojler z wymiennikiem ciepła oraz miedziane i teflonowe przewody zapewniają trwałość na lata. Jego konstrukcja gwarantuje też efekt powtarzalności podczas zaparzania kolejnych espresso, co przekłada się na ich fantastyczny smak i aromat. Dlatego uchodzi za jeden z najbardziej cenionych kompaktowych ekspresów kolbowych na świecie. Nuova Simonelli to włoska marka słynąca z produkcji eleganckich i zaawansowanych ekspresów do kawy. Jest oficjalnym sponsorem Światowych Mistrzostw Baristów.
Ciśnieniowy ekspres kolbowy to dla wielu amatorów czarnej synonim dobrej kawy. Króluje w większości dobrych lokali. Niektórzy klienci przychodzą do kawiarni także po to, by poczuć niezwykły aromat parzonej w nim kawy i posłuchać ich charakterystycznego syku.
W ofercie firm specjalizujących się w sprzęcie baristycznym znaleźć też można ciśnieniowe, profesjonalne i półprofesjonalne ekspresy, które nadają się do domowego parzenia kawy. Sprawdzą się także w biurze i małych lokalach gastronomicznych. Wśród produktów z tej półki dużym powodzeniem cieszy się ekspres do kawy Nuova Simonelli Oscar. To w pełni profesjonalny ekspres ciśnieniowy zaprojektowany dla najbardziej wymagających homebaristów. Jego wydajność obliczona jest na 60 filiżanek dziennie. Ze względu na swoją bezawaryjność, wygląd i jakość parzenia, kupowany jest chętnie przez wymagających kawoszy. Uzyskuje się z niego wysokiej jakości espresso, cappuccino i latte, które smakiem i aromatem nie odbiega od tego przygotowanego przez profesjonalnych baristów. Model ten posiada dwulitrowy bojler z mosiądzu i miedzi. Wyposażony jest w wymiennik ciepła XH, co umożliwia jednoczesne zaparzanie kawy i spienianie mleka. Jego atuty to elegancja i nowoczesny design. Rozmiary (szerokość tylko 32 cm), sprawiają, że idealnie dopasowuje się do każdej kuchni.
Bardziej zaawansowanym technologicznie kuzynem tego modelu jest Nuova Simonelli Musica Black. Posiada on bezpośrednie podłączenie do wody, co eliminuje konieczność jej uzupełniania. Ekspres ten wyposażony został w system zaparzania na żądanie, w którym ziarna kawy są moczone przez pewien czas, zanim poddane zostaną dalszej obróbce. Efektywność procesu parzenia zapewnia wysokie ciśnienie – 15 barów w szybkim tempie wydobywa z ziarna maksymalny smak i aromat.
Ekspresy ciśnieniowe tej klasy co Nuova Simonelli to doskonały wybór dla osób, które mają ambicję zostać domowym baristą. Pozwalają na przygotowanie doskonałego naparu bez wielkich umiejętności i przygotowań. Choć jeśli ktoś chce zgłębiać tajemną wiedzę o kawie, wskazane by było, żeby skorzystał ze szkoleń dla baristów.
To maszyna, która znakomicie sprawdzi się w biurowej rzeczywistości. Daje napar dobrej jakości i potrafi obsłużyć w krótkim czasie wiele osób. Zapewnia efekt powtarzalności. Wystarczy nacisnąć odpowiedni przycisk, wybierając rodzaj kawy, wielkość i moc, podstawić kubek i już leje się do niego czarny napar. To doskonała opcja dla tych, którzy nie mają czasu na ceremonialne parzenie i zazwyczaj się spieszą. Automat jest bardzo prosty w obsłudze i równie nieangażujący jeśli chodzi o czyszczenie. Jego zaletą jest też ekonomiczność, niskie koszty zużycia energii i intuicyjność obsługi.
Wyższej klasy ekspresy automatyczne wyposażone są w programator czasu i regulację mocy, pozwalającą na przyrządzanie mocniejszego lub słabszego naparu. Posiadają też elektroniczny wyświetlacz. Informuje on, ile kaw dziennie może wydać maszyna. Przypomina, że brakuje wody, albo że naszedł czas na czyszczenie czy przeprowadzenie konserwacji. Automaty posiadają zazwyczaj wbudowany młynek do ziarna, filtr do wody, dysze spieniającą mleko do przygotowywania kaw białych. Cena urządzenia w zależności od dodatkowych funkcjonalności może oscylować od kilku do kilkunastu tysięcy złotych.
Ekspres automatyczny do kawy to opcja kompromisowa. Ale żeby jakość wydawanego espersso była satysfakcjonująca, powinna to być maszyna wysokiej klasy i należy używać ziarna przeznaczonego do automatów.